Foto: Chasing Ice

Fotograferen in time-lapse maakt versnelde klimaatsverandering pijnlijk zichtbaar
Samen met zijn cameraploeg legde natuurfotograaf James Balog indrukwekkende beelden van de teloorgang van enorme ijsschotsen rond de Noordpool vast. De versnelde klimaatverandering is op de beelden, verzameld voor de documentaire Chasing Ice goed zichtbaar. “Seeing the unseen”, noemt Balog de beelden. Want, zegt hij erover: 'Je kan maanden naar het landschap turen, maar de klimaatsverandering toch niet onder ogen krijgen.'
De beelden werden in slechts een paar maanden tijd opgenomen. IJsschotsen, soms ter hoogte van een flatgebouw van 32 verdiepingen, verdwenen in zeer korte tijd de zee in. Schrijnend, vindt de voormalig klimaatscepticus Balog. 'Ik was aanvankelijk sceptisch, omdat ik dacht dat de theorieën over klimaatsveranderingen enkel op computermodellen gebaseerd waren.'.

Dat argument deed Balog direct van de hand toen de veranderingen in de natuur ook in zijn eigen werk pijnlijk zichtbaar werden. Een opdracht voor National Geographic bracht de ervaren natuurfotograaf ertoe in zogenoemde time-lapse te fotograferen. Drie weken lang maakte hij van hetzelfde gebied op exact dezelfde plek exact dezelfde foto’s. Het resultaat was schokkend, stelt hij. Want in die korte periode was al een enorme verandering te zien.
Voor de documentaire Chasing Ice gingen Balog en zijn team nog een stapje verder. Op vijftien plekken in onder andere Groenland, Alaska, IJsland en Brits-Columbia (Canada)  plaatsten zij in totaal 26 camera’s. Deze maakten zolang het licht was elk uur een foto. Het project nam in totaal bijna vijf jaar in beslag, maar in de beelden worden jaren soms samengeperst in seconden. In de documentaire zijn niet alleen de veranderingen in kaart gebracht, maar ook de barre omstandigheden die de ploeg trotseert om de beelden te verkrijgen, zijn gefilmd.
 
Kanarie

Maar klimaatsverandering is toch op veel meer wijzen in beeld te brengen, zou je kunnen denken. Zijn overmatige regen, stormen en stijgende temperaturen ook allemaal geen uitingen van het veranderende klimaat? Inderdaad, maar Balog stelt: “IJs is de kanarie van de global kolenmijn.” Bij geen enkel ander natuurverschijnsel zijn de veranderingen zo goed zichtbaar.
 
Menens

James Balog over zijn filmproject in TED: En dat het zo menens is als Balog stelt, blijkt ook wel. In augustus werd bekend dat de hoeveelheid zeeijs rond de Noordpool een ongekend dieptepunt heeft bereikt. Nooit eerder in de afgelopen eeuwen is er zo weinig ijs in de Noordelijke IJszee en zijn randzeeën voorgekomen. Al sinds 1978 blijkt de hoeveelheid zeeijs rond de Noordpool trendmatig af te nemen.
Natuurfotograaf James Balog die een camera aan een berg monteert. Foto AP / Extreme Ice Survey.
Bron: NRC 2012.11.06, Jeannine Julen www.jamesbalog.com