Klimaat: Overheid gedagvaard

De rechter moet de regering dwingen tot effectief klimaatbeleid. Organisatie voor duurzaamheid Urgenda wil dat de rechtbank de Nederlandse staat beveelt de uitstoot van broeikasgassen in Nederland in zeven jaar met 40 procent te verlagen.
Bron: Trouw, Joop Bouma, 28 september 2013.

Volgens Urgenda is de rijksoverheid nalatig: Nederland brengt zijn inwoners in gevaar door het ontbreken van een doeltreffend klimaatbeleid. Dat ook andere landen weinig ondernemen tegen de gevolgen van klimaatverandering, doet niet af aan de zelfstandige plicht van de Nederlandse staat om burgers te beschermen tegen de grote risico's door de (versnelde) opwarming van de aarde, zegt de Maastrichtse advocaat Roger Cox.
Cox vraagt namens Urgenda de rechter om Nederland tot ingrijpen te dwingen. De staat moet afspraken uitvoeren die al jaren vastliggen in protocollen, volgend op het VN-Klimaatverdrag, vindt Urgenda. Nederland tekende dat VN-verdrag.
Op 28 september 2013 maakt Urgenda tijdens de milieuconferentie Springtij op Terschelling de meer dan honderd pagina's tellende dagvaarding openbaar. In het document wordt gedetailleerd beschreven op welke punten het klimaatbeleid van Nederland faalt.
Het komt niet vaak voor dat een rijksoverheid in eigen land voor de rechter wordt gedaagd voor haar rol in een mondiaal milieuprobleem. In andere landen, waaronder Belgiƫ, volgen juristen en milieuorganisaties de zaak van Urgenda nauwlettend. Ook elders hebben milieugroepen plannen klimaatbeleid via de rechter af te dwingen.
De organisatie verwijt Nederland ook dat het mensenrechten schendt (het recht op leven, het recht op gezondheid) door geen effectieve klimaatmaatregelen te nemen. Om de eis kracht bij te zetten wil de Urgenda mede-eisers mobiliseren. "Deze rechtszaak gaat over ons en onze nalatenschap aan onze kinderen", aldus de dagvaarding.

Klimaatwetenschappers zijn geen scheidsrechters. Wijnand Duyvendak:
"...Van de klimaatwetenschappers wordt veel te veel verwacht. Ook deze week weer, in Stockholm bij de publicatie van een nieuw rapport van het IPCC, het mondiale forum van klimaatwetenschappers… Ten onrechte  worden de klimaatwetenschappers beschouwd als de scheidsrechters in het klimaatdebat. Dat is hun rol niet. De politiek, en maatschappelijke organisaties, zijn aan zet om een oordeel te vellen over de bevindingen van de wetenschappers.
…Het is opvallend dat de hoofdlijn van de conclusies over de opwarming van de aarde de afgelopen decennia in feite niet is veranderd. De vele pogingen deze te weerleggen, hielden nooit stand in de - soms felle - wetenschappelijke discussies.
…Het onderzoek van klimaatwetenschappers richt zich allengs niet meer op de vraag of broeikasgassen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde, maar meer en meer op de vraag welke toename van broeikasgassen tot welke effecten leidt. We zien dit jaar in het verslag van het IPCC dat de gevolgen voor de temperatuur wellicht een heel klein beetje minder zullen zijn dan eerder gedacht, maar de effecten op de zeespiegelstijging juist weer behoorlijk groter.
…wat doe je bij een redelijke hoeveelheid bewijs, bij veel bewijs, of bij heel veel bewijs? In essentie is de vraag aan de politiek: welk risico ben je bereid te lopen?
…[met] de [versnelde] klimaatverandering is sprake van een grote kans op ernstige gevolgen voor miljarden mensen, wanneer we in het huidige tempo fossiele brandstoffen blijven verstoken. [Inheemse Arctische volken zullen verdwijnen.] Er zijn onzekerheidsmarges maar deze zijn niet heel groot:  het zou wel eens heel erg mis kunnen gaan in de loop van deze eeuw… niets doen het nemen van een onverantwoord groot risico. Bron: Trouw Opinie 26 september 2013.